پودر صداع/pudr-e sod?’/ 

شکل دارويي: جوشانده

موارد مصرف: رافع انواع سردرد.

توضيحات: اسباب متعددي در ايجاد سردرد (صداع) دخيل هستند از جمله ضعف دماغ، سوءمزاج دماغ و ساير اعضاي مشارک دماغ، تجمع اخلاط در دماغ و اعضاي مشارک دماغ، ضعف اعضاي مشارک دماغ، صعود بخارات از اعضاي مختلف به‌ويژه معده و امعا. اجزاي اين دارو در برطرف کردن اين اسباب و در نتيجه سردرد ناشي از آن‌ها مؤثر هستند.

عناب: منضج اخلاط غليظ و ملين صدر و احشا و مسهل اخلاط رقيق و رافع ربو و وجع صدر و صاف كننده خون و مولد خون صالح و مسكن التهاب و حدت خون و گرمي و وجع جگر و كليه و مثانه و لزع امعا و معده و فساد مزاج جگر است.

شيرين بيان: منضج اخلاط غليظ و اخلاط مركب و مسكن التهاب معده و نرم كننده سينه و حلق و مسهل رطوبات و مقوى اعصاب و محلل رياح و مدر بول و حيض و جهت ربو و خشونت سينه و سوزش آن و حلق و نكوئي آواز و ضيق النفس و بيماري‌هاي ريه و كبد و مثانه و التهاب معده و حرقت بول و امراض دماغي و عصباني مفيد است.‏

بومادران: ملطف و مفتح و مدر بول و حيض بوده و مطبوخ آن جهت امراض رحم‏ مفيد است.

تاجريزي: ملطف و مسكن حرارت و داراي قوت قابضه و رادعه و محلل اورام حار‏ است. آشاميدن آب آن جهت اورام باطني حار مفيد است.

زوفا: ملطف و مسهل بلغم و مخرج رياح غليظ و محلل اورام و جهت فالج و سرفه مزمن و ربو و ورم شش و نزله و عسر نفس و درد سينه و پهلو و زانو و معده و جگر و قولنج و سحج (خراشيدگي) امعا مفيد است.

آويشن: مفتح سدد و مقطع و مجفف و محلل رياح و بلاغم و ملطف اغذيه غليظ و منقي ريه و معده و جگر و امعا از رطوبات و بلاغم و مانع صعود ابخره به دماغ و دافع جشاء بلغمي و مسکن وجع مثانه و رحم و مدر بول و حيض و داراي قوت ترياقيت‏ است.

مرزنجوش: ملطف و محلل و مفتح و جالي و مفتح و جاذب‏ است. آشاميدن مطبوخ آن مفتح سده دماغ و خياشيم و رافع صداع بارد رطب بلغمي و سوداوى و ريحى و ماليخولياى مراقي و لقوه و به دليل تحليل رطوبات و رياح دماغي حابس زكام است‏. آشاميدن مطبوخ آن جهت درد سينه و سرفه و ضيق النفس و خفقان و وجع فؤاد و تسخين اعضاى باطني و احشا و تحليل رياح سپرز مفيد و رافع مغص و استسقا و عسر البول و احتباس حيض و قولنج ريحي‏ است.

پرسياوشان: ملطف و مفتح و منضج و محلل و مجفف است. آشاميدن مطبوخ آن جهت اسهال صفرا و سودا و بلغم موجود در معده و امعا و جهت تنقيه سينه و شش و ربو و ضيق النفس و درد سينه و يرقان و ادرار بول و حيض و نفاس مفيد است.

خطمي: محلل و منضج و رادع و مرخي و ملين‏ و آشاميدن طبيخ سه درهم آن جهت رفع زحير و قولنج و سده امعا و قرحه آن و اسهال صفراوى و حرقة البول و امعا و ورم آن و اسهال ردىء‏ مفيد است.

رازيانه: مفتح سدد مجارى سينه و كبد و طحال و كليه و مثانه و مسكن اوجاع آن‌ها كه از برودت باشد و مقوى معده و محلل رياح و اخلاط غليظ و مولد شير و زياده كننده آن است. مدر بول و حيض و مجفف قوى و داراي قوت قابضه‏ است. جهت تحليل رياح غليظ و درد پهلو و تهي‌گاه و قولنج و رفع رطوبات رقيق و غليظ و چسبيده به معده و غثيان و دفع بلغم حامض و بدرقه قوت ادويه و رساندن آن‌ها به اطراف بدن‏ مفيد است.

زنجبيل: مقوى قوت حافظه و هاضمه و معده و كبد و مفتح سده جگر و محلل رياح غليظ معده و امعا و مقطع بلاغم و رطوبات غليظ چسبيده به سطح معده و امعا و مجفف آن‌ها و ملين طبع و مخرج خلط غليظ و رطوبات دماغي بوده و رافع برودت اعصاب و تقطيرالبول حادث از برودت و ضعف آلات بول و اسهالي است كه از فساد غذا باشد.

اجزاء فراورده: عنّاب، شيرين‌بيان، بومادران، تاجريزي، زوفا، آويشن، مرزنجوش، پرسياوش، خطمي، رازيانه، زنجبيل

نحوه اثر دارو از ديد طب سنتي: منضج اخلاط، مفتح،‌ مسکن التهاب، ملطف، قابض

مزاج کلي دارو: معتدل مايل به گرمي

منع مصرف: در مبتلايان به خونريزي فعال در اعضاي مختلف بدن از جمله رحم، روده، و معده ممنوع است. در صورت مصرف داروهاي ضدانعقادي و ضدپلاکتي و زخم فعال گوارشي با احتياط تجويز شود.

عوارض جانبي: باعث افزايش ميزان خونريزي زمان عادت ماهيانه مي‌شود. در افراد حساس ممکن است باعث آلرژي پوستي شود.

دستور مصرف: براي هر بار مصرف (هر 8 يا 12 ساعت)، يك قاشق غذاخوري از پودر را در يك‌ونيم ليوان آب به مدت 10 دقيقه با حرارت ملايم بجوشانند. سپس، دارو را صاف كرده و تا گرم است ميل كنند.

تداخلات دارويي: تاکنون گزارش نشده است.

مصرف در حاملگي و شيردهي: در بارداري ممنوع است. در شيردهي تنها تحت نظر پزشک مصرف شود.

نکات قابل توصيه: اين دارو مي‌تواند در نضج اخلاط و دفع رطوبات ريوي مفيد باشد.

منابع:

1. عقيلي خراساني، مخزن الادويه، تهران: انتشارات باورداران، 2001
2. ابن سينا، قانون في الطب، جلد 1، بيروت: انتشارات العلامي، 2005
3. عقيلي خراساني، خلاصه الحکمه، جلد2، قم: اسماعيليان، چاپ: اول، 1385