کپسول مصطکي (ضد درد) /kapsul-e ma(o)stak?) zedd-e dard)/

اين دارو را نويسندگان کتاب‌هاي نسخ? شفا، گل و گياه، و دائرة المعارف گياه‌درماني ايران با عنوان «نشاط‌آور» ثبت کرده‌اند و از داروهاي معمول در طب سنتي بوده است.

شکل دارويي: کپسول

موارد مصرف: مفرح، محلل رياح، رافع دردهاي کمرگاه و مفاصل، مقوي معده و احشا

توضيحات:

کبابه: به‌غايت ملطف و مفتح‏، مقوى معده و احشا و اعضاى باطنى و مفتح سدد كبد و احشا و گرده و محلل رياح و دافع امراض كبد و طحال است.

بهمن سرخ: به‌غايت مقوى باه و دل و مسمن بدن و زياده كننده ماده مني و مفتح و محلل رياح و بلغم غليظ لزج و موافق مبرودين و جهت خفقان و يرقان مفيد است.

تودري: مشهي و مبهي و مسمن بدن و جهت برودت احشا و دفع مواد سوداوي‏ مفيد است.

خولنجان: مقوى معده و احشا و هاضمه و باه و اعضاى باطني و كاسر رياح و ماسك بول و جهت صداع بلغمي و دردهاى بارد بلغمي و درد كمر و كسر رياح و آروغ ترش و رفع قولنج و برودت گرده و وجع آن و عرق‌النسا نافع‏ است.

شقاقل: مبهي و مفتح و قاطع بلغم و مقوى ظَهر و مسخن معده و كبد و گرده است.

مصطکي: ملطف و محلل و جالي و قابض و مقوى قوى و اعضاى رئيسه و معده‏ است. جهت تقويت معده و امعا و كبد و گرده و برانگيختن اشتهاى طعام و كسر رياح و رفع سوء هضم و قراقر و فواق ريحي و تحليل رياح و تحريك جشا و ورم احشا و مغص‏ مفيد است.

درونج: محلل بلغم و سودا و پراكنده كننده رياح غليظ و مقوى حواس و دل و معده و سپرز و مفرح و داراي ترياقيت و جهت خفقان و ماليخولياي مراقي و تقويت هاضمه و تسكين وجع رحم و تلطيف رياح غليظ معده و امعا و رحم‏ مفيد است.

زرنباد: مفتح سدد و مفرح و مقوى دل و دماغ و معده و موافق روح حيواني و طبيعي و مبهي و مسمن بدن و حابس قئ و مسهل سودا و جهت وحشت و مواد سوداوى و خفقان و رياح رحم و جهت تحريك باه مفيد است.

دارفلفل: محلل مواد بارد و رياح و مفتح سده جگر و سپرز و هاضم طعام و مقوى معده و مسخن احشا و محرك باه و زياده كننده مني و جهت نقرس و عرق النسا و تقويت پشت‏ مفيد است.

عود هندي: ملطف و مفتح سدد و مفرح و مقوى اعصاب و حواس و قواى دماغي و قلب و كبد و معده و احشا و گرده و پراكنده كننده رياح و محلل آن‌ها و هاضم و زائل كننده رطوبات عفنه و بلت معده و رحم و ضعف معده و امعا و گرده و مثانه و رحم و دافع اوجاع نقرس است‏. جهت تفريح و تقويت قلب و رفع غشي و خفقان بارد مفيد است.

زعفران: مفرح قوى و مقوى حواس و مغرى و منضج و محلل و مصلح عفونت خلط بلغمى و مانع و حافظ آن از تغيير و فساد و با قوت قابضه و محرك باه و مقوى جوهر روح حيواني و جگر و احشا و مورث نشاط و ضحك و رساننده قوت ادويه به قلب و سائر اعضا و مفتح سده دماغ و جگر و سپرز است. همچنين، مقوى معده است به جهت آنكه در آن حرارت و قوت دابغه و قابضه است‏.

اجزاي اين ترکيب بر رياح و اخلاط بارد موجود در امعا و احشا، اعصاب، و اعضاي تناسلي اثر دارند و بيماري‌هاي ناشي از آن را بهبود مي‌بخشند. همچنين، قوه باه را افزايش مي‌دهند و اعضاي مذکور را گرم مي‌کنند و در برطرف کردن خفقان نيز مؤثر هستند. ساير خواص مفيد اين ترکيب از جمله دفع سودا، تحليل مواد و تفتيح سدد به ايجاد فرح و رفع دردهاي بلغمي و مفاصل کمک مي‌کند.

اجزاء فراورده: خولنجان، كبابه، شقاقل، بهمن سرخ، تودري، مصطكي، درونج عقربي، زرنباد، دارفلفل، عود هندي، زعفران، عسل

نحوه اثر دارو از ديد طب سنتي: ملطف، مفتح سدد، مقوي دل و معده، محلل رياح، جالي، مسهل سودا، هاضم غذا

مزاج کلي دارو: گرم و خشک

منع مصرف: در بارداري و خونريزي‌ها تنها تحت نظر پزشک مصرف شود. در مصرف کنندگان داروهاي ضد انعقاد يا ضد پلاکت بايد با احتياط تجويز شود. در افراد مبتلا به آلرژي‌هاي پوستي با احتياط و با مقدار کم تجويز شود.

عوارض جانبي: در دوزهاي درماني مناسب خطر يا عارضه‌اي ندارد. در افراد حساس ممکن است باعث آلرژي پوستي شود.

دستور مصرف: هر 8 ساعت 1 تا 2 کپسول

تداخلات دارويي: تاکنون گزارش نشده است.

مصرف در حاملگي و شيردهي: در بارداري مصرف نشود. در زمان شيردهي تحت نظر پزشک معالج مصرف شود.

نکات قابل توصيه: اين ترکيب، داروي بسيار مفيدي در کاهش دردهاي استخواني و مفصلي در بيماران ديابتي است.

منابع:

1. عقيلي خراساني، مخزن الادويه، تهران: انتشارات باورداران، 2001
2. ابن سينا، قانون في الطب، بيروت: انتشارات العلامي، 2005
3. American Herbal Products Association's Botanical Safety Handbook-CRC Press (2013)
4. PDR 2008