مقوّي معده؛ حافظ صحت معده؛ اشتهاآور؛ زايل کنند? رطوبات معده؛ رافع ثقل معده، رياح، سوء هاضمه؛ مدرّ بول؛ مقوّي باه؛ مفيد در کم‌خوني.
Product Weight : 1
شربت مغني (اکسير)/šarbat-e moqni (’eksir)/
شکل دارويي: شربت
موارد مصرف: تقويت و حفظ صحت معده؛ باز کننده اشتها؛ از بين برنده رطوبات، سوءهضم، تخمه و رياح معده و درد معده ناشي از رياح و رطوبات زائد؛ رفع حدت اخلاط و مني؛ برطرف کننده كم‌خوني و ملاست معده
توضيحات: اين دارو به دليل وجود خبث الحديد، کمبود آهن را برطرف مي‌کند. طبق قواعد کتب طب سنتي، خبث الحديد و فراورده‌هاي آن موجب رفع حدت اخلاط ومني و رفع سرعت انزال، کمبود آهن، بثورات مسطح، و باعث نيکويي رنگ رخسار مي‌شود. فراورده‌هاي خبث الحديد در درمان نزف‌‌الدم، و نفث‌الدم نيز مؤثر هستند.
زماني که معده دچار استرخا مي‌شود رفع استرخا به چند روش انجام مي‌گيرد: خوردن داروي عفص و قابض مانند آمله؛ داروي مقطع محلل مانند قرنفل (که ملاست معده را زايل مي‌کند و پرزهاي آن را مي‌شويد)؛ مواد داراي ترشي، شوري و تندي مانند ليمو، کوامخ (در بيشتر موارد، شور هستند) و خردل (که اشتهاي طعام را برمي‌انگيزند و بافت معده را فشرده مي‌کنند)؛ دارويي مانند زنجبيل (که باعث تحليل رياح و رطوبات باقيمانده در معده مي‌شود)؛ باز کردن سده‌هاي آن با دارويي مانند صبر؛ برانگيختن قواي معده با دارويي مانند زعفران؛ و حفظ حرارت غريزي معده با دارويي مانند مصطکي. کسي که با مراعات شرايط زمان و مکان و سن بر اين دارو مداومت کند و عادات غلط غذايي را ترک کند به فساد خلط و بيماري‌هاي ناشي از آن مبتلا نمي‌شود (2). به گفته صاحب کتاب تذکره، اين دارو در برانگيختن شهوت جنسي هم مؤثر است (3). اين دارو در تمام طول دستگاه گوارش جذب مي‌شود ولي جذب عمده آن از دوازدهه و ابتداي ژوژنوم است. به همين دليل توصيه شده قبل از وعده غذايي مصرف شود.
اجزاء فراورده: زنجبيل، کراويا، انيسون، بادام، چلغوزه تفت داده، ميخک، بالنگ خشک، مصطکي، عود هندي، زعفران، برگ سداب، آمله، خبث الحديد مدبر، سعد کوفي، عرق نعناع، آب سيب، آبليمو، عرق مورد، گلاب، عرق کاسني، عرق شاهتره، عسل کف نگرفته
آثار دارو از ديد طب سنتي: قابض، مقوي جگر، معده، و قوه هاضمه؛ محلل رياح؛ ملطف؛ مفتح سدد و مجفف رطوبات زائد؛ مسمن بدن؛ مولد دم صالح و مسکّن حدت اخلاط؛ مدر ادرار و شيرافزا
مزاج کلي دارو: معتدل مايل به گرمي
منع مصرف: اين دارو در هموسيدروز، هموكروماتوز و غلظت خون سوداوي و رسوب آهن نبايد مصرف شود. بهتر است به طور مداوم براي بيماران مبتلا به آلرژي به چاشني‌هاي گرم تجويز نشود.
عوارض جانبي: سياه شدن مدفوع، و در برخي موارد سياه شدن دندان‌ها گزارش شده است.
دستور مصرف: يک ساعت قبل از ناهار و يک ساعت قبل از شام يک قاشق غذاخوري از شربت را در يک استکان آب خنک حل کرده و ميل کنند.
تداخلات دارويي: به دليل وجود آهن در ترکيب دارو در زمان مصرف شربت عنصلي تجويز نشود. بين مصرف تركيبات حاوي كلسيم و منيزيم شامل مكمل‌هاي مينرال، آنتاسيدها، بي كربنات‌ها، اگزالات‌ها و فسفر و شربت اکسير دو تا سه ساعت فاصله رعايت شود. اين دارو با آزمون‌هاي انجام شده براي تشخيص وجود خون در مدفوع تداخل مي‌كند.
مصرف در حاملگي و شيردهي: تاکنون از مصرف اين دارو در زمان بارداري و شيردهي عوارضي گزارش نشده است.
نکات قابل توصيه: براي سرد مزاجان با عرق زنيان و براي گرم مزاجان بدون عرق زنيان مصرف شود. وجود گاز در شيشه و ترش شدن مزه دارو نشانه فساد آن است. براي افزايش ملايم آهن خون با توجه به طعم دارو اين دارو از بين فراورده‌هاي طب سنتي حاوي آهن توصيه مي‌شود.
منابع:
1- عقيلي خراساني، مخزن الادويه، تهران: انتشارات باورداران، 2001
2- انطاكى، داود بن عمر، النزهة المبهجة في تشحيذ الأذهان و تعديل الأمزجة، موسسة البلاغ - قم، چاپ: اول، 1420 ه.ق.
3- انطاكى، داود بن عمر - أحد تلامذته، تذكرة أولي الألباب - الجامع للعجب العجاب، مؤسسه الاعلمي للمطبوعات - بيروت، چاپ: اول.
Moghni (Exir) syrup
Drug form: Syrup
Indications: a tonic for stomach and an appetizer, effective in preserving stomach health, eliminating excessive moisturesand flatus of stomach, dyspepsia, and gastric pain due to moistures and winds; treating intense heat of semen and other humors; improving anemia and abnormal smoothness of stomach mucosal layer.
Comments: This drug can reverse iron deficiency because of ferri oxidum (Fe2O3, Fe3O4) (iron dross). According to the traditional textbooks ferri oxidum (iron dross) and its preparations relieve intense heat of semen and other humors and improve premature ejaculation, iron deficiency, flat papules, and cause healthy skin color. Products of ferri oxidum are effective in treating bleeding and hemoptysis.
Treatment of lax gastric mucosa takes place in several ways: use of an astringent drug such as amla; a fragmenting and dissolving agent for example clove (which removes abnormal smoothness of stomach mucosal layer and washes gastric villi); sour, salty and bitter edibles such as lemon, salted sauce, and mustard (which stimulate appetite and compress the gastric tissue); an agent like ginger (which dissolves flatulence and residual moistures of stomach); unclogging the obstructed ducts with drugs such as Aloe; to stimulate stomach powers with drugs like saffron; and preservation of stomach innate heat with a drug such as Mastic.
Everyone who consumes this drug regularly in view of the time, place, and age conditions and leaves unhealthy nutritional habits will not be affected by putrefaction of humors and related diseases (2). According to the author of “Tazkerah” this drug is also effective in arousing sexual desire (3). The drug is absorbed all through the gastrointestinal tract but the main part of absorption occurs in duodenum and the beginning of jejunum. Thus, the drug is recommended to be taken before meal.
Ingredients: Zingiber officinalis, Carum carvi, Pimpinella anisum, Prunus amygdalus, Pinus gerardiana, Eugenia caryophyllata, Citrus medica, Pistacia lentiscus, Aloexylon agallochum, Crocus sativus, Ruta graveolens, Phyllanthus emblica, Ferri oxidum, Cyperus longus, Mentha piperita distilled water, Malus orientalis juice, Citrus lemon juice, Myrtus communis distilled water, Rose water, Cychorium intybus distilled water, Fumaria officinalis distilled water, Honey
Traditional mechanisms of action: astringent; a tonic agent for liver, stomach, and digestion; dissolvent of flatus; effective in thinning down; unclogging and desiccation of excessive moistures; fattening; producing healthy blood and alleviating humors intense heat; a diuretic and lactiferous drug
Drug temperament: moderate inclined toward hotness
Contraindications: This drug is contraindicated in hemosiderosis, hemochromatosis, high levels of black bile in the blood, and excessive deposition of iron in the body tissues. It is better not to be prescribed continuously for patients with allergy to hot spices.
Side effects: In some cases black stool and black teeth are reported.
Administration and dosage: 1 tablespoon of syrup dissolved in 1 teacup cold water taken orally an hour before lunch and dinner.
Interactions: This preparation should not be taken in the duration of treatment with Onsoly syrup because of iron in its composition. An interval of 2 to 3 hours should be observed between consumption of Exir syrup and mineral supplements, antacids, bicarbonates, oxalates, and phosphor. The drug interferes with fecal occult blood test.
Pregnancy and lactation: No adverse effects expected in these two periods.
Recommendations: Prescribe this syrup with Carum copticum distilled water for patients with hot temperament and without this distilled water for persons with cold temperament. Gas in glass and sour taste are the signs of drug putrefaction. This syrup is recommended for gently increase of serum iron and has a good taste.
References:
1- Aqili-Khurasani. Makhzan -al-Adviyah (The Storehouse of Medicaments). Tehran: Bavardaran publication; 2001.
2- Antaki,Davood-ebn-omar, Alnozhat-al-mobahajah fi tashhiz-al-azhan, Qom: al-balaagh institute, 1420 AH
3- Antaki,Davood-ebn-omar, Tazkeraholel-albabaljame’lelajab-al-ojab, Beirut, Lebanon: Alaalami Beirut library Press