Date History

مرگ "شيخ خزعل" فرمانرواي خوزستان در زمان رضاخان پهلوي (1315 ش)

شيخ خزعل خان ملقب به مُعِزُّ السَّلطَنه و سردار اقدس در حدود سال 1240 ش به دنيا آمد. وي در 1280 ش به جاي برادرش كه گويا به دست او از بين رفته بود، از طرف مظفرالدين شاه به حكمراني خرمشهر (مُحَمَّرِه) و نواحي اطراف تعيين گرديد. وي بر خلاف برادرش، مردي باهوش و سياستمدار بود و با ازدواج‏هاي متعددِ مصلحتي، توانست به صاحبان قدرت و مقامات درجه اول كشور در دربار نزديك شود. شيخ خزعل، كم كم نفوذ فراواني در منطقه خوزستان به دست آورد و مدت‏ها، فرمانروايي آن جا را به عهده داشت. او با برانداختن ساير رقيبان و مطيع ساختن آنها، چنان قدرت و امكاناتي به چنگ آورد كه خود را اميرِ عربستان ناميد و پس از صدور فرمان مشروطه كه اوضاع ايران آشفته بود، داعيه سلطنتِ خوزستان پيدا كرد. وي با برقراري روابط بسيار نزديك با انگليسي‏ها، موقعيت خود را در برابر دولت ايران تضمين شده مي‏ديد و در رديف شيوخ درجه اول خليج فارس به شمار مي‏رفت. اما با روي كار آمدن رضاخان ميرپنج و حمايت پنهاني انگليس از او، انگلستان از خزعل روي بر تافت و او را تنها گذاشت. خزعل كه وضعيت جديد را ديد، خوزستان را بدون كمترين مقاومت به سردار سپه واگذار كرد و از رضاخان عذرخواهي نمود. او خود را ناتوان‏تر از آن مي‏ديد كه بدون ياري انگليس از عهده رضاميرپنج برآيد، بنابراين پس از يكبار نافرماني، خود را تسليم نمود. در نهايت او و خاندان و سران قبيله او را به تهران فرستادند تا اين كه شيخ خزعل در چهاردهم خرداد 1315 ش در حدود 75 سالگي توسط عده‏اي ناشناس كه ظاهراً از مأموران امنيتي بودند خفه شد و درگذشت. شيخ خزعل مردي فوق‏العاده عياش و خوشگذران بود و تعداد همسرانش در حرمسرا از يكصد نفر تجاوز مي‏كرد. او در مكر و حيله نظير نداشت و در جاه‏طلبي از هيچ كاري فروگذار نمي‏كرد.