Date History

پايان مرحله اول مشروطيت و آغاز استبداد صغير در دوران مشروطه (1287 ش)

با به توپ بستن مجلس شوراي ملي و اعلام حكومت نظامي توسط محمدعلي شاه قاجار، مرحله اول مشروطيت كه از سيزده مهر 1285ش همزمان با گشايش اولين دوره مجلس شوراي ملي آغاز شده بود، پايان يافت. با آغاز استبداد جديد كه به دليل عمر كوتاه آن، استبداد صغير ناميده مي‏شود، بسياري از روشنفكرانِ غرب‏گرا، صحنه مبارازت را رها نموده و يكبار ديگر جنبش مردم ايران با الهام گرفتن از روح مذهب و رهبري روحانيت، در اندك مدتي به اوج خود رسيد. در اين حال، مردم، در تهران و شهرستان‏ها، دست به دفاع مسلحانه زده و در نهايت توانستند با محاصره پايتخت، آن را به تصرف خويش درآورند. انگيزه و محرك اصلي مردم در اين قيام، دستورالعمل‏هايي بود كه از طرف علماي بزرگ، به ويژه از نجف اشرف به دست مردم مي‏رسيد. اين بيانيه‏ها و روشنگري‏ها بود كه بر مبناي وظيفه شرعي، مردم را در سراسر ايران، به مقاومت در برابر استبداد برانگيخت و علي‏رغم حكومت نظامي، به دفاع مسلحانه واداشت تا اين‏كه سرانجام، استبداد براي بار دوم سقوط كرد. در اين ميان، با برافراشته شدن دو پرچم روس و انگليس بر سر در عمارت سفارت روسيه كه شاهِ فراري مستبد را پناه داده بود، براي چندمين بار ماهيت سياست‏هاي هماهنگ و مداخله‏جويانه روس و انگليس روشن گرديد. دوران استبداد صغير، يك سال و 22 روز به طول انجاميد و سرانجام با خلع محمدعلي شاه و آغاز انتخابات دوره دوم مجلس شوراي ملي پايان يافت.