جوارش انجُدان (کپسول معده)/jov?reš-e ’anjod?n) kapsul-e me’de)/ 

شکل دارويي: کپسول

موارد مصرف: نافع براي معده سرد، رياح معده، قولنج، جشاء حامض (ترش کردن)، و عدم استمراء طعام

توضيحات:

فلفل سياه: محلل و جذاب و جالي و مسخن و منقي بلغم. آشاميدن آن قاطع بلغم و مسخن و مقوى معده و جگر و هاضمه و مشهي و رافع آروغ ترش و ملطف اغذيه غليظ و خلط غليظ و مرقق خون غليظ مبرودين‏ است. دافع رياح و مداومت آن مانع قولنج ريحي و بلغمي‏ است.

قرنفل: داراي قوت ترياقيت و تفريح‏ است. جهت رفع بدبويى دهان، مفيد و باعث طيب و نكهت‏ است. مقوى معده و قوت هاضمه و امعا و كبد و طحال و مسخن و رافع امراض بارده اعضاى مذكور است و جهت درمان قي و غثيان و فواق و جشا و تحليل رياح غليظ حاصل از اغذيه لزج غليظ و استسقاى لحمي و زلق الامعاء رطوبي نافع است.

انيسون: ملطف و محلل رياح و جالى و مسكن اوجاع و داراي قوت ترياقيت و قابض است. جويدن آن جهت تقويت فم معده و دفع رطوبات آن‏ مفيد است.

مصطکي: ملطف و محلل و جالي و قابض و مقوى قُوى و اعضاى رئيسه و معده است‏. آشاميدن آن جهت تقويت معده و امعا و كبد و خوش‏بوئى معده و برانگيختن اشتهاى طعام و كسر رياح و رفع سوء هضم و قراقر و فواق ريحي و تحليل رياح و تحريك جشاء و ورم احشا و مغص‏ مفيد است.

رازيانه: مفتح سدد مجارى سينه و كبد و طحال و مسكن اوجاع ناشي از برودت اين اعضا و مقوى معده و محلل رياح و اخلاط غليظ و مجفف قوى و داراي قوت قابضه است. جهت تحليل رياح غليظ و درد پهلو و تهيگاه و قولنج و رفع رطوبات رقيق و غليظ و چسبيده به معده و غثيان و دفع بلغم حامض و بدرقه قوت ادويه و ايصال آن‌ها به اطراف بدن مفيد است‏.

زنيان: مجفِّف و محلّل رياح و رافع فواق و رطوبات لزج و صلابت جگر و سپرز و مغص ريحى‏ است. جهت دفع قى و غثيان و آروغ بدبو و تخمه و فساد اشتها مفيد است.

کرفس: مفتح و محلل‏ است. آشاميدن آن جهت درد پهلو و فواق و برودت احشا و رفع قئ و مغص و حدت ادويه مفيد است و محرك اشتهاى طعام و محلل رياح و نفخ و معين بر عمل ادويه مسهله و مفتح سده جگر و طحال‏ است. تخم کرفس در تفتيح قوي‌تر از سائر اجزاى آن و هاضم غذا و جاذب فضول از معده است.

گلپر (انجدان): مسخّن روده و ملطّف اغذيه و مقوّى معده و مقطع بلغم و محلّل رياح و جهت برانگيختن اشتها و تقويت هاضمه و دفع ضرر اغذيه غليظ و اخلاط غليظ و سده سپرز مفيد است.

ايرسا: ملطف و مسخن و مفتح و منضج و جالي و منقي و مسهل ماء اصفر و مره سودا و بلغم غليظ است.

زنجبيل: مقوى قوت حافظه و هاضمه و معده و كبد و مفتح سده جگر و محلل رياح غليظ معده و امعا و مقطع بلاغم و رطوبات غليظ چسبيده به سطح معده و امعا و مجفف آن‌ها و ملين طبع و مخرج خلط غليظ و رطوبات دماغي و حلق است.

اين دارو با تحليل و تلطيف بلغم زايد موجود در مجاري گوارشي و رياح حاصل از آن‌ها و اصلاح هاضمه و جلوگيري از توليد بلغم بيشتر به درمان سوءمزاج سرد و تر معده کمک مي‌کند و براي اين نوع معده بهتر از سايرين اثر مي‌کند.

اجزاء فراورده: فلفل سياه، ميخک، انيسون، مصطکي، رازيانه، زنيان، تخم کرفس، گلپر، ايرسا، زنجبيل، عسل

نحوه اثر دارو از ديد طب سنتي: محلل رياح، مقوي هاضمه و معده، مفتح، منضج، مسخن، منقي بلغم

مزاج کلي دارو: گرم و خشك

منع مصرف: در افراد داراي معده گرم يا خشک و مبتلايان به تب، هپاتيت، التهاب و سنگ کيسه صفرا و افراد حساس به فلفل و ساير ادويه‌جات مصرف نشود. در گرم مزاجان با احتياط تجويز شود.

عوارض جانبي: در افراد با معده گرم و حساس ممکن است باعث سوزش معده يا تهوع شود. همچنين ممکن است در برخي افراد باعث ايجاد کهير يا خارش شود.

دستور مصرف: يک تا دو کپسول بعد از هر وعده غذايي ميل شود. در صورت تمايل مي‌توانند دارو را بين غذا ميل کنند.

تداخلات دارويي: تاکنون گزارش نشده است. در مصرف کنندگان داروهاي ضد انعقادي و ضد پلاکتي با احتياط تجويز شود.

مصرف در حاملگي و شيردهي: در اين دو دوره مصرف نشود.

نکات قابل توصيه: اين دارو براي معده سرد رطوبي ساخته شده که غذا در آن هضم نمي‌شود و عبور غذا از آن به کندي صورت مي‌گيرد و نفخ زياد دارد.

منابع:

1. عقيلي خراساني، مخزن الادويه، تهران: انتشارات باورداران، 2001
2. ابن سينا، قانون في الطب، بيروت: انتشارات العلامي، 2005
3. عقيلي خراساني، قرابادين کبير، موسسه تحقيقات تاريخ پزشکي، طب اسلامي و مکمل، دانشگاه علوم پزشکي ايران، 2007
4. قايني هروي، قرابادين صالحي، موسسه تحقيقات تاريخ پزشکي، طب اسلامي و مکمل، دانشگاه علوم پزشکي ايران، 2004
5. American Herbal Products Association's Botanical Safety Handbook-CRC Press (2013)
6. PDR 2008